Vertaling | “Sterven om niet te sterven” Hoofdstad van de pijn door Paul Éluard (1926)

À André Breton

De gelijkheid van seksen

Jouw ogen zijn inkomsten van een willekeurig land
Waar niemand ooit heeft geweten wat een blik is
Noch de schoonheid van ogen kende, schoonheid van stenen,
De waterdruppels, de parels in de kasten.

Van stenen naakt en zonder skelet, Ô mijn standbeeld,
De blinde zon houdt je een spiegel voor
En als hij gehoorzaam lijkt aan krachten van de avond
Het is dat je hoofd gesloten is, Ô gevallen standbeeld.

Door mijn liefde en door mijn wilde listen.
Mijn stille verlangen is je laatste steun
En ik breng je zonder strijd, ô mijn beeld,
Gebroken à mijn zwakheid en genomen uit mijn schakels.

In het hart van mijn liefde

Een mooie vogel toont mij het licht
Het is in hun ogen, in het volle zicht.
Het zingt op een maretakbal
In het midden van de zon

*

De ogen van zingende dieren
En hun liederen van woede of van vaagheid
Hebben me verboden naar dit bed te gaan
Daar zal ik mijn leven doorbrengen.

De dageraad in landen zonder genade
Neem het uiterlijk van het vergeten.
En dat de vrouw in slaap valt, in de dageraad,
Het hoofd het eerste, haar val verlicht het.

Sterrenbeelden,
Je kende de vorm van haar hoofd
Hier wordt alles donker:
Het landschap is compleet, bloed van vreugden,
De massa’s verminderen en stromen in mijn hart
Met het slapen.
En dat dus mijn hart wil nemen.

*

Ik heb nooit gedroomd van zo’n mooie nacht.
De vrouwen van de tuin zoeken om mij te kussen
Hemelse steunen, de onbeweeglijke bomen
Kus goed de schaduw die ze ondersteunen.

Een vrouw op het bleke hart
Neem de nacht in haar kleren.
De liefde heeft de nacht ontdekt
Op haar ontastbare borsten.

Hoe plezier nemen om alle?
Eerder alle wissen.
De man van alle bewegingen,
Van alle offers en van alle veroveringen
Slaapt. Hij slaapt, hij slaapt, hij slaapt.
Hij doorkruist de kleine, onzichtbare nacht met zijn zuchten.

Het is koud noch warm.
Zijn gevangene ontsnapte — giet slapend.
Hij is niet overleden, hij slaapt.

Toen hij in slaap viel
Allen verbaasd,
Hij speelde met passie,
Hij keek,
Hij hoorde.

Zijn laatste woord:
“Als het was om opnieuw te beginnen, ontmoet ik je zonder je te zoeken.”
Hij slaapt, hij slaapt, hij slaapt.
De dageraad heeft het hoofd mooi gespoeld.
Hij slaapt.

In de val lopen

Het is een restaurant zoals alle andere. Moeten we geloven dat ik er niet uitzie als een persoon? Een grote vrouw naast me slaat eieren met haar vingers. Een reiziger legt zijn kleren op tafel en houdt me vast. Het is gekweld, ik weet niets mysterie, ik weet niet hetzelfde de betekenis van woorden : mysterie, ik heb nog nooit zoeken, niets vinden, hij is verkeerd om aan te dringen.
Het onweer dat, soms, uit de mist komt draait mijn ogen en schouders. De ruimte heeft dan de deuren en de ramen. De reiziger verklaart me dat ik niet meer dezelfde ben. Meer hetzelfde! Ik raap de brokstukken van alle wonderen op. Het is de grote vrouw die tegen me zei dat ze de brokstukken van wonderen zijn, deze brokstukken. Ik gooi ze naar de snelle beekjes en de vliegtuigen van vogels. De zee, de kalme zee is onder hen als de hemel in het licht. De kleuren ook, dan spreken ze me van kleuren, ik kijk niet meer. Spreek met mij over de vormen, ik heb grootse behoefte om me zorgen te maken.
Grote vrouw, spreek me van de vormen, of ik val in slaap en ik leid het hoge leven, de handen nemen in het hoofd en het hoofd in de mond, in de mond veel dicht, inwendige taal.

Liefdes

Ze staat op mijn oogleden.
En haar haar zit in de mijn,
Ze heeft de vorm van mijn handen,
Ze heeft de kleur van mijn ogen,
Ze zinkt in mijn schaduw
Als een steen op de hemel.

Ze heeft altijd de ogen open
En laat me niet slapen.
Haar dromen in groot licht
Laten de zon verdwijnen,
Maken me aan het lachen, vegen en lachen,
Spreek zonder iets te vertellen te hebben.

Doof en blind

Zullen we de zee winnen met bellen
In onze zakken, met het geluid van de zee
In de zee, of zullen we de dragers zijn
Van een water dat zuiverder en stiller is?

Het water schrobt de handen slijpen de messen.
De krijgers worden gevonden hun armen in de stromen
En het geluid van hun slagen lijkt op deze
Rotsen breken de schepen in de nacht.

Het is de storm en de donder. Waarom niet van de stilte
Van de vloed, want wij hebben in alles de gedroomde ruimte
Voor de meest grote stilte en we ademen
Als de wind van de verschrikkelijke zeeën, als de wind

Die langzaam over alle horizonten kruipt.

Habit

Al mijn vriendjes hebben een deuk:
Ze houden van hun moeder.
Al mijn dieren zijn verplicht,
Ze hebben voeten van marmer
En door handen van raam.
De wind vervormt,
Het heeft een gewoonte nodig om te meten,
Overdreven.
Dit is waarom
Zeg ik de waarheid zonder het te zeggen.

In de dans

Kleine kinderlijke tafel,
zijn er vrouwen met ogen als stukjes suiker,
er zijn serieuze vrouwen als de bewegingen van de liefde die ons niet verbazen
Er zijn vrouwen met bleke gezichten,
van anderen als de hemel naar de wacht voor de wind
Kleine gouden tafel van de dagen van festival,
er zijn vrouwen van groen hout en donker
die huilen,
van donker en groen hout:
die glimlachen.

Kleine tafel te laag of te hoog.
er zijn vrouwen vettig
met de lichte schaduwen,
er zijn holle jurken
droge jurken
jurken die aan de deur van haar kamer hangen en die de liefde niet naar buiten brengt.

Klein tafeltje,
Ik hou niet van de tafels waarop ik dans,
Ik had geen idee.

Lijst met vertalingen van gedichten
(Français, English, Español, Italiano, Deutsch, Nederlands, Svenska)
Anna de Noailles, Francis Jammes, W. B. Yeats, Rupert Brooke, etc.